Reykingar og tóbak

Tóbaksnotkun veldur miklum skaða og er helsta orsök krabbameins sem hægt væri að koma í veg fyrir. Það er aldrei of seint að hætta að nota tóbak. Það er alltaf klár ávinningur af því, sama hversu langt er síðan maður byrjaði eða hvað maður er gamall.

Eru það bara sígarettur sem eru hættulegar?

Reykingar eru hættulegasta form tóbaksnotkunar en það er mikilvægt að átta sig á því að það er engin skaðlaus leið til að nota tóbak. Neftóbak (þar á meðal snus) og munntóbak innihalda einnig efni sem eru þekktir krabbameinsvaldar.

Sumir krabbameinsvaldar eru náttúruleg innihaldsefni tóbaksplöntunnar sjálfrar, aðrir myndast við bruna tóbaks eða framleiðsluferlið. Samfelld tóbaksnotkun eða langvarandi óbeinar reykingar veldur því að fólk er stöðugt útsett fyrir krabbameinsvaldandi efnum sem eykur líkur á krabbameinum verulega.

Notkun rafsígaretta (að veipa) hefur stóraukist á síðustu árum, ekki síst meðal ungs fólks. Talið er að minni hætta sé á að sjúkdómar fylgi notkun þeirra en tóbaksreykingum. Því er líklegur ávinningur fyrir reykingafólk að skipta sígarettum út fyrir rafsígarettur.

Hins vegar skyldi ekki telja sér trú um að rafsígarettur séu með öllu skaðlausar og vitað er að ungt fólk sem byrjar að veipa er líklegra en aðrir til að prófa að reykja í kjölfarið. Rafsígaretta hitar vökvalausn sem leysist upp í örsmáar agnir sem er andað ofan í lungum. Að minnsta kosti 60 efnasambönd, sum krabbameinsvaldandi, hafa fundist í rafsígarettuvökvum og enn fleiri í gufunni, auk þess sem bragðefni geta innihaldið krabbameinsvaldandi efni. Langtímaáhrif rafsígaretta eru enn óþekkt og mun það taka áratugi að koma í ljós hvort það að veipa auki líkur á krabbameinum eða öðrum sjúkdómum.

Lestu meira:

Um tóbak á vef Krabbameinsfélagsins
Um óbeinar reykingar á vef Krabbameinsfélagsins
Tóbaksnotkun á Íslandi á vef Embættis landlæknis

Næstu greinar

Áfengi

Þó að það sé ekki endilega vinsælt þá vitum við að áfengi er skaðlegt. Að takmarka áfengisneyslu, ef þú drekkur á annað borð, stuðlar að betri líðan, betri svefni, betri árangri í íþróttum og námi og minni líkum á krabbameinum og fleiri sjúkdómum.

Gómsætar uppskriftir

Fjölbreytt fæðuval skiptir máli fyrir alla. Til að gefa þér nýjar hugmyndir hefur Bragi Guðmundsson matreiðslumaður tekið saman nokkrar einfaldar og bráðhollar uppskriftir.

Góðgæti af grillinu

Þegar kemur að grillun hefur hver sinn smekk; hvort grilla eigi á kolum eða gasi, hvaða marineringu á að velja og hvaða hráefni henti best.

Góður svefn

Svefn hefur mikil áhrif á líkamlega og andlega heilsu okkar og þar með á lífsgæðin. Margir þættir geta haft áhrif á svefngæði og svefnlengd eins og of mikil tölvu- og snjallsímanotkun, annríki, streita og sjúkdómar.

Hreyfing

Öll hreyfing er jákvæð og það er ekki nauðsynlegt að svitna í líkamsræktarstöð frekar en maður vill. Fyrsta skrefið er að minnka kyrrsetu, til dæmis með göngutúrum eða bara taka létta æfingu heima á sokkaleistunum.

Matur og næring

Fjölbreytt fæðuval skiptir miklu máli, líka fyrir þá sem þurfa ekki endilega að léttast. Með því fær líkaminn þau næringarefni sem hann þarf á að halda og við stuðlum að betri heilsu, vellíðan og minni líkum á ýmsum sjúkdómum, þar á meðal krabbameinum.

Reykingar og tóbak

Að hætta að reykja er mögulega stærsta einstaka skrefið til betri heilsu. Fyrir utan neikvæð áhrif á þol og almenna heilsu auka reykingar (líka óbeinar) líkur á krabbameinum, m.a. í lungum, og hjarta- og æðasjúkdómum.

Sólin getur bitið

Sólargeislun getur skaðað húðina og aukið líkur á húðkrabba. Sumir okkar virðast hins vegar duglegri að bera viðarvörn á pallinn en sólarvörn á húðina.

Ertu með ábendingar varðandi þessa síðu?

Já